Wisława Szymborska

Wisława Szymborska jest jedną ze współczesnych poetek, eseistek oraz krytyków literackich. Oprócz tego zajmowała się przez bardzo długi okres czasu tworzeniem przekładów dzieł literackich oraz pisaniem felietonów. Jej praca została doceniona także na świecie i w roku 1996 za jej całokształt otrzymała literacka Nagrodę Nobla. Urodzona w roku 1932 w Bininie, obecnie siedemdziesięciu ośmioletnia Wisława Szymborska nie osiadła na laurach i nie w głowie jej przechodzenie na pisarską emeryturę, cały czas jest bardzo aktywna, pisze wiersze, książki, przeważnie teksty publicystyczne. W drugiej części swojego życia związała się na stałe z Krakowem, gdzie mieszka do dziś. Kraków od wielu wieków już cieszy się mianem polskiej mekki większości artystów, to właśnie tutaj szczyt swojej kariery osiągali najwięksi, między innymi Czesław Miłosz po powrocie z emigracji. Nobel to jednak nie jedyna nagroda jaką otrzymała, oprócz tego pisarka może pochwalić się otrzymaniem tytułu człowieka roku przyznany przez tygodnik wprost, Dziecięcą Nagrodą Serca oraz Nagrodą literacką imienia Goethego, którą otrzymała w roku 1991.

Wisława Szymborska przychodzi na świat w Bninie, małym miasteczku nieopodal Poznania, jako córka Wincentego oraz Anna Maria Szymborscy. Ojciec przyszłej pisarki był zarządcą zakopiańskich dóbr hrabiego Zamoyskiego, rodzina nie mogła narzekać więc na problemy finansowe. Towarzyszyły im jednak częste przeprowadzki, rok po narodzinach Wisławy, przeprowadza się ona wraz z rodziną do Torunia, a następnie w roku 1929 do Krakowa. Wisława rozpoczyna tam swoją naukę, uczęszczając do szkoły podstawowej a następnie do gimnazjum dla dziewcząt. Po wybucu drugiej wojny światowej kontynuuje swoją naukę, jednak już w tajnych kompletach, od roku 1943 rozpoczyna pracę na kolei, dzięki czemu udaje się jej uniknąć wywiezienia na przymusowe roboty do Rzeczy. W tym też czasie po raz pierwszy wykonała ilustracje do książki (był to podręcznik do języka angielskiego), czym potem zajmowała się jeszcze często, traktując to jako swojego rodzaju hobby, czy też pasję. Od roku 1945, czyli momentu zakończenia wojny bierze ona aktywny udział w literackim życiu Krakowa. Według jej wspomnień, największe wrażenie wywiera na niej Czesław Miłosz. W tymże też roku podejmuje studia polonistyczne na UJ, następnie przenosi się jednak na socjologię. Studiów tych nie kończy, ze względu na trudną sytuację materialną. W roku 1948 wychodzi za mąż za jednego z krakowskich poetów. Nowożeńcy mieszkają w tak zwanej krakowskiej kolonii literatów. Niepowtarzalny klimat tego środowiska posiadał naprawdę bardzo duży wpływ na twórczość poetki i jej inspirację. Z mężem rozwodzi się po sześciu latach małżeństwa. W roku 1969 związuje się ponownie z pisarzem, Kornelem Filipowiczem i pozostaje z nim w związku aż do roku 1990 kiedy umiera.

Wisława Szymborska przez okres swojego życia zdobyła wiele różnego rodzaju nagród. Do tych najważniejszych z pewnością zaliczymy na pierwszym miejscu literacką nagrodę nobla, która przyznana została jej w roku 1996. Komitet Noblowski w uzasadnieniu swojej decyzji wydał oficjalne stanowisko, w którym docenił ironiczną precyzję pozwalającą przedstawiać historyczne oraz biologiczne przemiany w ludzkich społeczności oraz poszczególnych fragmentach rzeczywistości. Najważniejsza dla niej nagroda to jednak ta, którą przyznały jej same dzieci, a mianowicie Dziecięca Nagroda SERCA, która została jej wręczona po tym jak całą sumę otrzymaną wraz z nagrodą nobla przeznaczyła na budowę Europejskiego Centrum Przyjaźni Dziecięcej. Oprócz tego otrzymywała jeszcze liczne inne nagrody literackie, do tych ważniejszych zaliczymy nagrodę Herdera oraz nagrodę Goethego.

Pierwsze wiersze Szymborskiej Publikowane były przede wszystkim na łamach Dziennika Polskiego, później także w innych krakowskich pismach, a mianowicie w Walce oraz Pokoleniu. W tych także czasach Szymborska związana była ze środowiskiem prosocjalistycznym, wiele jej tekstów o zabarwieniu politycznym popierało idee komunistyczne oraz socjalistyczne (z czasem jednak jej poglądy zmieniły się całkowicie). W latach czterdziestych zajmowała się tworzeniem ilustracji do książek, w tym samym jeszcze dziesięcioleciu, a dokładniej w roku 1949 wydaje pierwszy ze swoich tomików poezji zatytułowany Wiersze. W czasie tym jednak nie został on przyjęty do druku gdyż nie spełniał socjalistycznych wymagań. Debiut książkowy to rok 1952 kiedy wydany zostaje jej tomik poezji Dlatego żyjemy. Znaleźć będziemy mogli tam takie tekst jak Lenin, czy też Młodzieży budującej Nową Hutę. Szymborska zaraz potem przyjęta zostaje do grona ZLP, a następnie do PZPR. W latach pięćdziesiątych podpisuje także rezolucję związku literatów polskich, która potępia duchownych skazanych w procesie kurii krakowskiej. Koniec lat pięćdziesiątych to także moment kiedy nawiązuje kontakt z wydawaną w Paryżu Kulturą. Jej podejście do komunizmu zmienia się całkowicie kiedy w roku 1975 polscy intelektualiści nie chcieli dopuścić do wprowadzenia w konstytucji zapisu, który mówił o kierowniczej roli PZPR oraz wiecznym sojuszu z Rosją radziecką. Jak wiadomo Szymborska jest nierozerwalna z Krakowem i wielokrotnie podkreślała już swoje przywiązanie do tego właśnie miasta.

Życie literackie było jednym z popularniejszych tygodników literacko społecznych, który wydawany był w Krakowie. Pismo to zajmowało się przede wszystkim przedstawianiem obrazu literatury, teatru, historii, polityki i wydawane były oraz redagowane przez Markiewicza oraz Machejka. Tygodnik wkrótce zdobył zasięg ogólnokrajowy, w tym też momencie do współpracy przy jego tworzeniu dołącza właśnie Wisława Szymborska, oprócz niej także tak słynne postacie jak Olgierd Terlecki, czy też Stef Otwinowski. Pismo to znane jest przede wszystkim dlatego, że jako pierwsze drukowało zakazane teksty Miłosza oraz Gombrowicza. Redakcja poparła jednak wprowadzenie stanu wojennego, choć kilka osób w zespole była przeciwna. Oponenci odeszli wtedy z pisma, a tygodnik utracił swoje znaczenie, w momencie kiedy miejsce miał zmiany ustrojowe w roku 1991 pismo zostało całkowicie zamknięte.

Przez wszystkie kolejne lata od debiutu w roku 1952 Wisława Szymborska wydawała bardzo regularnie kolejne teksty. W każdym dziesięcioleciu znajdowały się przynajmniej dwa, czy też trzy tomiki poezji, albo książki, nie wliczając w to wszystkich tekstów publicystycznych, które pisała. W samym wieku dwudziestym pierwszym jak na razie wyszły cztery tomiki, każdy z nich nominowany do prestiżowych polskich nagród, były to w kolejności Chwila, Rymowanki dla dużych dzieci, Dwukropek oraz Tutaj. Teksty te są niejako kwintesencją całego wcześniejszego dorobku Szymborskiej.

Wisława Szymborska od wielu lat mogłaby znajdować się już na zasłużonej emeryturze, zbliża się bowiem nieuchronnie do osiemdziesiątego roku życia. Chociaż na jej twarzy widać odciśnięte piętno czasu, cały czas udaje jej się zachowywać świeżość, dynamiczność oraz pogodę ducha, nie jest więc obrazem przeciętnego polskiego człowieka w podeszłym wieku. Oprócz tego cały czas jest bardzo aktywna jeśli chodzi o pisanie, ostatni z tomików jej wierszy wydany został w roku 2009, cały czas pisuje felietony oraz eseje do najpopularniejszych krakowskich pism, jak i tych o skali ogólnopolskiej. Cały czas bardzo mocno związana jest właśnie z Krakowem biorąc udział w wszelkiego rodzaju imprezach kulturowych.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *