Jest to okres literatury polskiej w latach 1891-1918, a więc przede wszystkim nawiązujący do lat okupacji polskiej, niewoli. Przebijają się w tamtejszych utworach treści patriotyczne, narodowo-wyzwoleńcze. Pojawiły się wprost niesamowite debiuty o wysokim poziomie artystycznym, jak Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Andrzej Niemojowski czy Franciszek Nowicki i wiele innych. W większości prądy artystyczne i umysłowe, które śmiało odznaczyły się w tej epoce, to głównie: modernizm, symbolizm, ekspresjonizm, neoromantyzm, katastrofizm, dekadentyzm oraz impresjonizm. Przedstawiano filozofię pozytywizmu, prymat uczuć i emocji nad rozumem w odniesieniu do romantyzmu, a także wiarę w niezwykłą i wprost szczególną rolę artysty w społeczeństwie. Wśród głównych nazwisk, oprócz tych wymienionych wcześniej, a które zasługują tutaj na wspomnienie byli: Tadeusz Boy-Żeleński, Jan Kasprowicz, Jan August Kisielewski, Bolesław Leśmian, Władysław Orkan, Leopold Staff, Stanisław Wyspiański, Stefan Żeromski i wielu innych.
Przerwa-Tetmajer był poetą, nowelistą i powieściopisarzem przełomu dziewiętnastego i dwudziestego wieku. Był przyrodnim bratem malarza Włodzimierza Tetmajera, a także kuzynem Tadeusza Boya-Żeleńskiego. Kilkakrotnie się zaręczył, ale tak naprawdę nigdy się nie ożenił. Miał nieślubnego syna, który w młodym wieku popełnił samobójstwo. Wśród jego utworów należy wymienić: „Ksiądz Piotr”, „Z wielkiego domu”, „Sfinks”, „Mąż-poeta”, „Rewolucja”, „Judasz”, „Zawisza Czarny”, a także „Panna Mery” oraz cykl powieści pod tytułem „Koniec epopei” i inne.
Wyspiański urodził się i zmarł w Krakowie. Był jednym z lepszych polskich dramaturgów, poetów, malarzy, grafików i architektów z okresu Młodej Polski. Przede wszystkim specjalizował się w dramacie symbolicznym. Nieoficjalnie nazywany jest czasami „Czwartym Wieszczem Polskim”. Jego dorobek artystyczny jest niezwykle duży. Obejmuje między innymi liczne rysunki, szkice, obrazy olejne, pastele, portrety, rośliny, witraże, ilustracje, projekty mebli i wnętrz. Ponadto najważniejsze są też jego dramaty i wiersze. Wśród licznych utworów literackich należy wymienić głównie: „Sędziowe”, „Wesele”, „Skałka”, „Noc listopadowa”, „Warszawianka”, „Klątwa” i wiele innych.
Leopold Staff był polskim poetą, tłumaczem, eseistą przełomu dziewiętnastego i dwudziestego wieku. Został dwukrotnie odznaczony tytułem doktora honoris causa. Uważany jest za jednego z najwybitniejszych twórców literatury dwudziestego wieku. Staff był przedstawicielem aż trzech epok, a mianowicie Młodej Polski, Dwudziestolecia międzywojennego oraz czasów już powojennych. Z początku był dekadentem, potem awangardzistą. Głównymi utworami jego autorstwa są: „Deszcz jesienny”, „Przedśpiew”, „Kartoflisko”, „Dziewięć Muz”, „Martwa pogoda” oraz „Wiklina”.
Kasprowicz – Znany poeta, dramaturg, krytyk literacki i tłumacz polski. Przez całe swoje życie związany był z kilkoma nurtami ówczesnej liryki, a mianowicie z naturalizmem, symbolizmem i ekspresjonizmem. Wprowadził on wiersz wolny, katastrofizm i prymitywizm w swojej sztuce. Jego utwory charakteryzują się przede wszystkim wypełnieniem przez bolesne doświadczenia życiowe, biedę, samotność, rozpad więzi rodzinnych, próby nawiązania nawet dialogu z Bogiem itp. Większość jego dzieł nawołuje też do zachwytu nad przyrodą jego rodzinnych Kujaw i wędrówek po Tatrach. Niektóre powstały też jako efekt fascynacji kulturą Dalekiego Wschodu oraz mitologią grecką. Wśród jego dzieł należy wymienić takie tytuły, jak chociażby: „Z chałupy”, „Poezje”, „Krzak dzikiej róży w Ciemnych Smreczynach”, „Świat się kończy”, „Ginącemu światu” i inne.
Reymont – Był on pisarzem, głównie prozaikiem i nowelistą okresu Młodej Polski. Żył na przełomie dziewiętnastego i dwudziestego wieku. Właściwie nazywał się Władysław Stanisław Rejment. Tylko część jego dzieł stanowią wiersze. Był on laureatem Literackiej Nagrody Nobla za całokształt twórczości ze szczególnym ukierunkowaniem na czterotomową epopeję chłopską pod tytułem „Chłopi”. Oprócz tego słynnymi jego utworami są: „Ziemia obiecana”, „Komediantka”, „Fermenty”, „Rok 1794” i wiele innych. Wszystkie one charakteryzują się pięknymi opisami, realistyczną fabułą i tłem, przepięknym stylem i formą literacką oraz wielką wartością merytoryczną.
Józef Weyssenhoff był baronem z pochodzenia, bratem malarza Henryka Weyssenhoffa. Sam był powieściopisarzem przede wszystkim, ale również poetą, wydawcą i krytykiem literackim. Nawiązywał znacznie do tradycji sienkiewiczowskich, opiewał swoje środowisko arystokratyczne, przeciwstawiał się programowi narodowego posłannictwa, stosował apologię cnót i tradycyjnej kultury szlacheckiej, pisał przeciw dążeniom rewolucyjnym i demokratyczno-liberalnym. Uznawany jest do dzisiaj za jednego z lepszych stylistów, przede wszystkim opisów przyrody i życia łowieckiego. Wśród jego utworów na wspomnienie zasługują: „Hetmani”, „Mój pamiętnik literacki”, „Puszcza”, „Syn marnotrawny”, „Sprawa Dołęgi”, „Jan bez Ziemi” i wiele innych.