Juliusz Słowacki

Juliusz Słowacki to jedna z ważniejszych postaci dla polskiej i zarówno europejskiej literatury – nie na darmo obok Mickiewicza oraz Krasińskiego zaliczany jest do trójki polskich wieszczów narodowych. Żył on na przestrzeni wieku dziewiętnastego, w czasie polskiego romantyzmu, z którym najbardziej był związany. Oprócz literatury zajmował się także filozofią, był wziętym myślicielem i twórcą filozofii pneumatycznej, zwanej też genezyjską. Większość jego utworów nawiązywały do ducha epoki oraz do sytuacji polskiego narodu, który jak wiadomo znajdował się pod zaborami, bez własnego, suwerennego państwa. Słowacki stara się podejmować istotne dla polaków problemy, wiążące się głównie z walką wyzwoleńczą, w swych dziełach nawiązuje do chlubnej przeszłości narodu, ale także wplata liczne wątki egzystencjalne o uniwersalnym odczytaniu. Jak wielu wybitnych artystów umiera bardzo młodo, mając zaledwie czterdzieści lat na gruźlicę. Przez cały okres swojej twórczości pozostawał niejako w cieniu Mickiewicza i sam posiadał jego kompleks o czym nie mówił jednak otwarcie. Prawdziwie doceniony został dopiero po śmierci.

Juliusz Słowacki na świat przychodzi w południowo-wschodniej części dawnego państwa polskiego, a dokładniej mówiąc w Krzemieńcu. Jego ojciec był profesorem literatury w tamtejszym gimnazjum, a oprócz tego na uniwersytecie w Wilnie. Matka słowackiego posiadał natomiast szlacheckie pochodzenie i była osobą a bardzo rozległej wiedzy i kulturze literackiej. W momencie kiedy umiera ojciec przyszłego poety to właśnie ona troskliwie czuwa nad jego wychowaniem. Fakt, że większość dzieciństwa spędza pod skrzydłami właśnie jej miał duży wpływ na jego późniejsze stosunki z matką, które były bardzo zażyłe. Także dzięki szerokim znajomościom Salomei, bo tak miała na imię rodzicielka Słowackiego, mógł on przebywać w towarzystwie elit związanych ze sztuką oraz polityką – w takowy sposób poznaje także osobiście Adama Mickiewicza. Młody Słowacki kończy studia prawnicze w Wilnie po czym powraca do warszawy – tutaj obejmuje ważną posadę w państwowym urzędzie. W momencie kiedy wybucha powstanie listopadowe, podejmuje prace na rzecz Adama Czartoryskiego w jego biurze dyplomatycznym. W czasie powstania udaje się z misją dyplomatyczną do rządu znajdującego się na uchodźctwie w Londynie. Jeśli chodzi o jego życie osobiste jako młodzieńca to posiadał on liczne, jednak przelotne miłostki, większość czasu zajmowała mu nauka, później praca oraz spotkania towarzyskie z przedstawicielami wysoko postawionych warstw społecznych. Oprócz tego cały czas znajdował się pod protektoratem swojej matki, z którą utrzymywał stałą korespondencję przez całe życie.

Filozofia genezyjska to koncepcja, której autorem jest Juliusz Słowacki. Rozważa on w niej przede wszystkim rolę całego narodu jak i poszczególnych jednostek na bieg historii. Zdaniem słowackiego każdy z ziemskich bytów dzieli się na warstwę duchową oraz materialną, przy czym ta druga pełni tylko i wyłącznie służebne role, jest swojego rodzaju instrumentem. Konieczne jest do tego jednak złożenie ofiary z własnego życia, która dodatkowo winna być bolesna. Z tego też powodu niektóre z bytów bardzo przywiązane są do swojej formy cielesnej co może mieć duży wpływ na hamowanie ich rozwoju. Filozofia genezyjska powstała przede wszystkim dla celów literackich, Słowacki opierał bowiem na niej swe dzieła, była ona jednak rozważana także przez późniejszych filozofów.

Słowacki był pisarzem i poetą, który żył bardzo krótko – umiera bowiem w wieku zaledwie czterdziestu lat. Pomimo tego jednak pozostawia po sobie szeroką gamę różnorodnych tekstów literackich, udało mu się stworzyć trzynaście dramatów, setki wierszy, kilkadziesiąt poematów, a oprócz tego ogromną liczbę listów (głównie do matki) i jedną, obszerniejszą powieść. Oprócz tego był on twórcą systemu filozoficznego, który nazywany jest filozofią genezyjską. Jako, że cały jego dorobek posiada duże bogactwo tematyczne eksperci literatury przeważnie dzielą go na cztery poszczególne okresy życia słowackiego. W najwcześniejszym okresie twórczości Słowacki zafascynowany był sceptycyzmem religijnym oraz deizmem. Obficie czerpał także z tekstów Kartezjusza oraz Machiavellego. W czasie tym głównym tematem jego dzieł były wojny religijne oraz ich prawdziwe podteksty. Kolejny okres twórczości Słowackiego zapoczątkowany został ponoć przez lekturę Konrada Wallenroda, którego jak wiadomo napisał Mickiewicz. Jego dzieła odrzucały wolterowski ład i często zaczynały czerpać ze wzorców dawnych romantyków. Warto nadmienić także, że Słowacki od początków swej kariery literackiej posiadał przekonanie, że jest geniuszem poetyckim oraz, że jego przeznaczeniem jest duchowe przewodnictwo nad polskim narodem. Przekonania te dodatkowo cały czas podsycała w nim matka. Pomimo tak wysokiej jako mogłoby się wydawać samooceny Słowacki przez większą część życia posiadał kompleks Mickiewicza, który był starszy i cieszył się większą popularnością.

Słowacki na swoim koncie posiada wiele dzieł, które do dzisiaj uważane są za jedne z najważniejszych dla polskiej literatury romantyzmu i w ogóle dla rozwoju polskiego pisarstwa. Ważną rolę do dzisiaj odgrywają takie utwory jak Balladyna, czy też Kordian – ta druga książka to jawna polemika z Konradem Wallenrodem Mickiewicza. Król-Duch natomiast to bardzo wyraźne przedstawienie systemu filozoficznego, którego Słowacki był autorem. Do ważnych tekstów poetyckich zaliczamy także Testament mój oraz Ojca zadżumionych. Do tego warto nadmienić wysoką wartość i artyzm poszczególnych tomików poetyckich wydawanych przez Słowackiego.

Otwarcie można stwierdzić, że za czasów swojego życia Słowacki był niedoceniany, a oprócz tego efektywnie zwalczany przez samego Mickiewicza. Powoduje to, że prawdziwego uznania doczekuje się dopiero po śmierci, na przełomie wieku dziewiętnastego oraz dwudziestego (do tego momentu bardzo duża część jego utworów w ogóle nie została oficjalnie wydana). Obecnie wielu ekspertów i badaczy literatury polskiej uważa, że Słowacki był twórcą nowoczesnego dramatu w naszym kraju. Za swojego życia oczywiście także posiadał zwolenników oraz propagatorów jego poezji, uznać można jednak że miał życiowego pecha związanego z Mickiewiczem, który go cały czas prześladował. Mickiewicz jako starszy mógł wybić się wcześniej, a tak duża konkurencja przytłaczała Słowackiego, nawet pomimo faktu, jego bardzo wysokiego przekonania o własnych możliwościach.

Juliusz Słowacki umiera w Paryżu na początku kwietnia roku 1849 jako stosunkowo młody mężczyzna – ma bowiem zaledwie czterdzieści lat (przyczyną jego śmierci jest gruźlica). Pochowany został początkowo na jednym z paryskich cmentarzy, gdzie jego ciało spoczywało przez prawie cały wiek. dokładnie w roku 1927 prochy słowackiego zostały przewiezione do Polski, a dokładnie dwudziestego ósmego czerwca tego samego roku w zamku królewskim na Wawelu miejsce miała ponowna ceremonia pogrzebowa. Na zakończenie uroczystości sam Piłsudski stwierdził, że słowacki powinien być złożony w krypcie królewskiej, gdyż w swej twórczości i życiu równy był monarchom.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *