Czesław Miłosz

Czesław Miłosz był jednym z polskich prawników i dyplomatów, oprócz tego zajmował się historią literatury oraz tworzeniem przekładów książek. Znany jest przede wszystkim jako wybitny prozaik oraz poeta, którego teksty znane są nie tylko w Polsce, ale także i szerszemu gronu czytelników poza granicami naszego kraju. Przez długi okres czasu przebywał na emigracji, przez prawie czterdzieści lat. Na samym początku mieszkał we Francji, najdłużej jednak osiedlił się w Stanach Zjednoczonych. Po zmianach ustrojowych i ustabilizowaniu sytuacji wraca do kraju. Jeszcze w czasie swojej emigracji, w roku 1980 otrzymuje nobla w dziedzinie literatury, w tym samym roku także w Polsce na jego teksty nałożona zostaje cenzura. Czesław Miłosz z pewnością był jednym z bardziej światłych współczesnych polskich poetów, niestety w roku 2004 w wieku dziewięciu trzech lat umiera w Krakowie, w mieście które w Polsce było mu najbliższe. Jeśli chodzi o nagrody i wyróżnienia, które zdobył nobel nie był jedyną, oprócz tego otrzymał honorowy tytuł profesora Harvarda, uniwersytetu Kalifornijskiego i wielu innych.

Czesław Miłosz przychodzi na świat jako pierwsze dziecko Aleksandra oraz Weroniki Miłoszów. Urodził się w Szetejniach, czyli na ziemiach zabranych, jednym z dziedzicznych majątków swojej matki. Tam też mieszkał przez pierwsze lata, tam został ochrzczony, ciesząc się beztroskim życiem i przywilejami szlacheckiego pochodzenia. Wielkie Księstwo Litewskie, na którego dawnych terenach wychowywał się Miłosz wraz z swoją charakterystyczną wielokulturowością i bardzo dużą tolerancją posiadało z całą pewnością decydujący wpływ na ukształtowanie i późniejszą twórczość poety – a on sam bardzo często w swoich tekstach odwołuje się do przeszłości. Oprócz tego inspiracje znajdował on w spokojnym wiejskim życiu jak i szalonych oraz nieprzewidywalnych podróżach z ojcem. Wydarzenia październikowe, takie jak wojna z bolszewikami, czy też czerwona rewolucja wywarły na nim równie duży wpływ. Miłosz rozpoczyna studia na uniwersytecie Batorego, który znajdował się w Wilnie. Na samym początku studiował polonistykę, po krótkim czasie jednak przeniósł się na wydział nauk społecznych, gdzie studiował prawo. Jego pierwszy debiut literacki ma miejsce w roku 1930, kiedy na łamach pisma uniwersyteckiego wydane są dwa jego wiersze. Oprócz tego było on członkiem grupy poetyckiej żagary, następnie także twórcą czasopisma o tejże samej nazwie. W jednym z epizodów swojego życia pracował także w PRW, czyli Polskim Radiu Wilno.

We wrześniu roku 1939 kiedy Niemcy rozpoczynają swój plan agresji na Polskę, Miłosz przenosi się na południe kraju. W momencie kiedy wojska Armii Czerwonej wkraczają w połowie września na polskie ziemie, poeta był już poza jej granicami, znajdował się mianowicie w Rumunii. ZSRR zdobywa Wilno a następnie przekazuje je Litwinom. Miłosz powraca do rodzinnego miasta, gdzie przyjmuje podobnie jak inni litewskie obywatelstwo. Jednak już w roku 1940 kilkaset tysięcy żołnierzy czerwonej armii wkracza na litewskie tereny i rozpoczyna się okupacja sowietów. Miłosz był bardzo poruszony i wstrząśnięty całym przebiegiem wydarzeń, co bardzo mocno odcisnęło się na jego poezji. Opuszcza Wilno i przenosi się do okupowanej przez Niemców Warszawy, gdzie znajduje posadę woźnego w bibliotece uniwersytetu warszawskiego. Uczestniczy w tym czasie w podziemnym życiu literacki i stosuje pseudonim Jan Syruć. W momencie kiedy upada powstanie warszawskie wyjeżdża do Krakowa i przed rozpoczęciem emigracji będzie tam pozostawał.

Kiedy zakończyła się druga wojna światowa Miłosz stał się bardzo aktywnym propagatorem systemu stalinowskiego. Podjął się między innym stanowiska w dyplomacji komunistycznego rządu w USA. Wkrótce zdał sobie jednak sprawę, że komunizm Stalina daleki jest od komunizmu utopijnego i wiąże się przede wszystkim z terrorem i ciągłymi prześladowaniami, z tego też powodu prosi o azyl polityczny we Francji. Miłosz w czasie kiedy oczekiwał na decyzję mieszkał w budynku czasopisma Kultura, co też spowodowało, że następnie związał się z tą gazetą na długie lata. Był to jednak powód skandalu wśród wszystkich polskich emigrantów, przeciwko przyjęciu byłego komunisty protestować będzie między innymi redakcja Wiadomości i najlepsi współpracownicy Kultury. Dwa lata od tych wydarzeń instytut literacki wydaje jednak książkę zniewolony umysł, która pokazać ma wszystkim emigrantom mechanizm myślenia człowieka w demokracji ludowej. Od roku 1960 Miłosz znajduje się już w USA, gdzie zaczyna pracę na uniwersytecie kalifornijskim oraz na Harvardzie wykładając literaturę słowiańską. Za granicą tworzył przede wszystkim poezję, która była bardzo zróżnicowana, największe uznanie uznały jednak jego wiersze polityczne, przede wszystkim najpopularniejszy z nich, „Który Skrzywdziłeś”. W PRL został oficjalnie uznany za zdrajcę oraz renegata i został potępiony przez Związek Polskich Literatów oraz niektórych autorów. W roku 1980 powstaje nawet zapis cenzorski zakazujący wydawania jego utworów i wręcz wymawiania jego nazwiska. Książki Miłosza jednak drukowano w podziemiu, przemycane były zza granicy, a dla nielicznych dostępne w zamkniętych działach bibliotek naukowych. Miłosza odrzucała również część polskich emigrantów i zarzucała mu początkowe poparcie przemian komunistycznych w kraju i bolszewizm. Rok 1980 to także ten, w którym Miłosz otrzymuje literacka nagrodę nobla za całokształt swojej twórczości.

Wiersze pisane przez Miłosza są intelektualne, a używane przez niego metafory charakteryzuje duża sugestywność. Jego twórczość w okresie przed wojną będzie wyraźne nastawiona na katastrofizm. Wiersze pisane w okresie wojennym nieposiadaną jednak w sobie tyle patosu i są o wiele mniej ozdobne. Poeta w czasie tym skupia się przede wszystkim na komunikatywności swoich wierszy oraz na zrozumiałości zawartych w nim treści z zakresu filozofii i nie tylko. Niektóre z wierzy poświęca okupowanej warszawie, w której spędził prawie cały czas wojny, opuszcza ją po upadku powstania.

Pierwsze dzieła Miłosza powstawały już w roku 1930, tekst, który zyskał jednak największą popularności to z całą pewnością zniewolony umysł, który wydany został w 1953, czyli dwadzieścia trzy lata po debiucie pisarza i poety. Dwa lata później wydana zostaje dolina Issy. Miłosz jest poetą naprawdę dokładnym oraz pewnym w każdym kolejnym dziesięcioleciu pojawiają się co najmniej trzy jego teksty, w samych latach dziewięćdziesiątych jest ich prawie dziesięć. W wieku dwudziestym pierwszym przed śmiercią udaje mu się wydać jeszcze pięć książek i tomików poetyckich.

Książka Miłosza pod tytułem Zniewolony Umysł przybiera charakter eseju filozoficzno-politycznego, jest to swojego rodzaju literacka parabola. Tekst wydany zostaje w momencie kiedy Miłosz znajduje się na emigracji we Francji i współpracuje z paryską kulturą. Esej opisuje przede wszystkim relacje, które zachodziły w czasie trwania i po zakończeniu drugiej wojny światowej w polskim społeczeństwie. W czterech najobszerniejszych rozdziałach opisuje losy polskich artystów tego okresu, odnosząc się do ich zachowania, decyzji oraz moralności.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *